Opstijgend vocht is een veelvoorkomend probleem in veel huizen en gebouwen. Het is een probleem dat niet alleen schade aan de structuur van het gebouw kan veroorzaken, maar ook kan leiden tot gezondheidsproblemen voor de bewoners. In deze uitgebreide gids gaan we dieper in op het fenomeen van opstijgend vocht, de oorzaken, gevolgen en hoe het te behandelen. We baseren ons hierbij op de expertise van vocht.be, een autoriteit op het gebied van vochtbestrijding.
Wat is Opstijgend Vocht?
Opstijgend vocht is grondvocht dat door de stenen in de muur geabsorbeerd wordt. De muur fungeert hierbij als het ware als een spons die continu water blijft opnemen en zal vooral aan de onderzijde steeds vochtiger worden. Zowel binnenmuren als buitenmuren kunnen beschadigd raken door opstijgend vocht.
Hoe Werkt Opstijgend Vocht?
Het proces van opstijgend vocht is vergelijkbaar met dat van een spons die water opzuigt. De stenen en het metselwerk van een muur kunnen vocht uit de grond absorberen, wat leidt tot vochtige muren. Dit kan zowel bij binnen- als buitenmuren gebeuren, maar de gevolgen zijn vaak ernstiger bij binnenmuren omdat het vocht niet gemakkelijk kan verdampen.
Herkennen
Opstijgend vocht kan zich op verschillende manieren manifesteren. Het meest voor de hand liggende teken zijn vochtplekken tot 1,5 meter boven de grond. Andere tekenen van opstijgend vocht kunnen zijn:
- Loskomende of kromtrekkende plinten
- Loshangend behang onderaan de muur
- Afbladderende verf onderaan de muur
- Hol klinkende pleisterwanden
- Salpeter op de onderkant van je muur
- Een anders onverklaarbare muffe geur
- Schimmels op de muren
- Afbrokkelend pleisterwerk
Oorzaken
Opstijgend vocht kan meerdere oorzaken hebben maar de meest voorkomende oorzaak is het ontbreken van een beschermende waterkering waardoor grondvocht ongehinderd via de fundering in de muren kan trekken. Ook een beschadigd of foutief aangebracht vochtscherm kan tot problemen met opstijgend vocht leiden.
- Opstijgend vocht door overbruggingen
- Opstijgend vocht door de afwezigheid van kelderbekuiping
- Opstijgend vocht door onvoldoende ventilatie
- Opstijgend vocht door het ontbreken van de waterkering
Gebrek aan Waterkering
Een van de meest voorkomende oorzaken van opstijgend vocht is het ontbreken van een waterkering. Een waterkering is een barrière die is ontworpen om te voorkomen dat grondwater in de muren van een gebouw trekt. Als er geen waterkering is, of als deze beschadigd is, kan het water vrijelijk in de muren trekken, wat leidt tot opstijgend vocht.
Beschadigd of Foutief Aangebracht Vochtscherm
Een andere veelvoorkomende oorzaak van opstijgend vocht is een beschadigd of foutief aangebracht vochtscherm. Een vochtscherm is een laag materiaal die is ontworpen om vocht tegen te houden. Als dit scherm beschadigd is, of als het niet correct is aangebracht, kan het vocht door het scherm heen dringen en in de muren trekken.
Gevolgen
Als gevolg van opstijgend vocht kan het pleisterwerk ernstig beschadigd raken en kan er zich schimmelvorming voordoen. Vaak is er ook een muffe lucht te ruiken en de luchtvochtigheid kan exponentieel toenemen, wat niet goed is voor onze gezondheid. Opstijgend vocht leidt op lange termijn altijd tot schade aan het gebouw en moet daarom het liefst nog in het beginstadium behandeld worden.
Een natte muur opnieuw behangen, schilderen of pleisteren heeft geen enkele zin. Pak je het probleem niet aan, dan zullen de lelijke vochtplekken gewoon terugkomen. Enkele gevolgen van het niet aanpakken van opstijgend vocht zijn:
- Gezondheidsproblemen
- Schimmels
- Ongezonde binnenlucht
- Schade aan je woning
- Salpeter
- Ongedierte
Schade aan Pleisterwerk en Schimmelvorming
Een van de meest zichtbare gevolgen van opstijgend vocht is schade aan het pleisterwerk. Het vocht kan ervoor zorgen dat het pleisterwerk gaat afbladderen of barsten. Bovendien kan het vochtige omgeving een ideale plek zijn voor schimmel om te groeien. Schimmel kan niet alleen leiden tot verdere schade aan het gebouw, maar kan ook gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals allergieën en ademhalingsproblemen.
Verhoogde Luchtvochtigheid en Gezondheidsproblemen
Opstijgend vocht kan ook leiden tot een verhoogde luchtvochtigheid in het gebouw. Dit kan leiden tot een oncomfortabel binnenklimaat en kan ook bijdragen aan de groei van schimmels en mijten, die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Bovendien kan een hoge luchtvochtigheid ook leiden tot condensatie op ramen en muren, wat verder kan bijdragen aan het vochtprobleem.
Hoger Energieverbruik
Door de aanwezigheid van vocht ligt de gemiddelde luchtvochtigheidsgraad in huis het hele jaar door erg hoog. Hoe vochtiger de lucht, hoe meer energie er nodig is om de lucht op te warmen. In sommige situaties kan optrekkend vocht 5 tot 10% van de totale energiekost opslorpen.
Gezondheidsproblemen
Gezondheidsklachten gaan hand in hand met optrekkend vocht. De hoge luchtvochtigheid en aanwezigheid van schimmels veroorzaken sneller infecties aan de luchtwegen. U bent dan ook gevoeliger voor frequente verkoudheden, gewrichtspijn of keelpijn.
Behandeling van Opstijgend Vocht
Optrekkend vocht kan op meerdere manieren behandeld worden maar de meest toegepaste methodes zijn: muurinjectie en het onderkappen van de muur. Welke methode het best toegepast kan worden hangt af van het type woning, de ernst van het probleem en de gebruikte steensoort.
Muurinjectie
Het injecteren van de muur is een relatief goedkope methode waarmee opstijgend vocht in de meeste gevallen effectief te behandelen is. Bij muurinjectie wordt er een chemische waterkering aangebracht die moet voorkomen dat grondvocht in de muur kan trekken. Niet alle vochtige muren zijn even geschikt voor deze methodiek en in sommige gevallen is het beter om de muur te onderkappen.
- STAP 1: gaten boren: net boven het grondniveau worden om de 10 à 12 cm gaten geboord in de muren (binnenmuur of buitenmuur).
- STAP 2: gaten opvullen: deze gaten worden opgevuld met een vochtwerende gel of vloeistof. De vloeistof zal uitzetten in het metselwerk en voorkomen dat het optrekkend vocht de woning kan binnendringen. Nadat alles opgevuld is, kunnen de muren uitdrogen en opnieuw bekleed worden.
Onderkappen van de Muur
In tegenstelling tot muurinjectie wordt er bij het onderkappen van de muur geen chemische waterkering aangebracht maar een fysieke waterkering. Het voordeel van deze methodiek is dat het grondvocht effectief wordt tegengehouden en dat de waterkering na tien tot vijftien jaar nog steeds even effectief is. Aangezien het een vrij arbeidsintensieve methode betreft moet je wel rekening houden met relatief hoge kosten.
- STAP 1: sleuven frezen: eerst worden er horizontale sleuven in het metselwerk gefreesd of gekapt zodat het gebouw als het ware opgetild wordt.
- STAP 2: vochtkering aanbrengen: in de vrijgekomen ruimte wordt een vochtkering aangebracht zodat optrekkend vocht voorgoed verleden tijd is. Hiervoor worden vooral kunststof waterkeringen gebruikt.
Ventilatiekokers Plaatsen
Ventilatiekokers plaatsen is een vochtbestrijdingsmethode die vooral in Nederland toegepast wordt. Het werkt als volgt:
- Keramische kokers: eerst worden elementen met een keramische koker in de vochtige muren geplaatst.
- Luchtstroom: door 2 openingen in deze elementen ontstaat er een luchtstroom in de muur die door het optrekkend vocht is aangetast.
- Koudebrug: de lucht koelt af en er ontstaat een koudebrug. Het vocht in de muur trekt vervolgens naar deze koudebrug en wordt naar buiten afgevoerd.
Vochtige Muren Laten Injecteren
Het injecteren van muren is een effectieve manier om opstijgend vocht te bestrijden. Deze methode bestaat uit het injecteren van een waterafstotend middel in de muur, waardoor een barrière wordt gecreëerd die voorkomt dat vocht verder omhoog kan trekken. Het is een relatief goedkope en snelle oplossing, maar het is belangrijk om te weten dat niet alle muren geschikt zijn voor deze behandeling.
Het Proces van Muurinjectie
Het proces van muurinjectie begint met het boren van gaten in de muur op ongeveer 10-15 cm boven de vloer. Vervolgens wordt een waterafstotend middel in de gaten geïnjecteerd. Dit middel verspreidt zich door de muur en vormt een barrière tegen opstijgend vocht. Na de behandeling moeten de muren uitdrogen, wat enkele maanden kan duren, afhankelijk van de dikte van de muur en de ernst van het vochtprobleem.
Vochtige Muren Onderkappen
Het onderkappen van muren is een andere effectieve methode om opstijgend vocht te bestrijden. Deze methode is arbeidsintensiever en duurder dan muurinjectie, maar het is een permanente oplossing die zeer effectief is.
Het Proces van Onderkappen
Het proces van onderkappen begint met het maken van een horizontale snede in de muur, net boven de grond. Vervolgens wordt een waterdichte barrière in de snede geplaatst, die voorkomt dat vocht verder omhoog kan trekken. Het onderkappen van muren is een ingrijpende procedure die meestal wordt uitgevoerd door professionals. Het is een effectieve, maar ook een kostbare oplossing.
Opstijgend Vocht in Binnenmuren
Vocht kan zowel in binnenmuren als buitenmuren voorkomen. In het geval van een binnenmuur zal er eerder overlast ontstaan aangezien het binnenklimaat erdoor beïnvloed wordt. Denk hierbij aan een muffe geur door schimmels en bacteriën en aan loskomend pleisterwerk of behang. Gelukkig zijn de vochtproblemen door middel van muurinjectie goed te bestrijden.
Behandeling van Opstijgend Vocht in Binnenmuren
De behandeling van opstijgend vocht in binnenmuren is vergelijkbaar met die van buitenmuren. Het kan gaan om het injecteren van de muur met een waterafstotend middel of het onderkappen van de muur. Het is belangrijk om te weten dat de behandeling van opstijgend vocht in binnenmuren vaak gepaard gaat met andere werkzaamheden, zoals het verwijderen en vervangen van beschadigd pleisterwerk.
Opstijgend Vocht in Buitenmuren
Wanneer vocht zich in buitenmuren voordoet, is er vaak sprake van een witte uitslag op de muur en kan er ook schade ontstaan aan zowel het voegwerk als de stenen. Vochtige buitenmuren worden meestal veroorzaakt door problemen met de waterkering of door schade hieraan. Vaak is het probleem op te lossen door de buitenmuur te injecteren of te onderkappen.
Behandeling van Opstijgend Vocht in Buitenmuren
De behandeling van opstijgend vocht in buitenmuren is vergelijkbaar met die van binnenmuren. Het kan gaan om het injecteren van de muur met een waterafstotend middel of het onderkappen van de muur. Het is belangrijk om te weten dat de behandeling van opstijgend vocht in buitenmuren vaak gepaard gaat met andere werkzaamheden, zoals het herstellen van beschadigd voegwerk.
Opstijgend Vocht Zelf Behandelen of Laten Behandelen?
Het is belangrijk om vochtproblemen zo snel mogelijk aan te pakken. Hierdoor is de verleiding groot om zelf aan de slag te gaan om het optrekkend vocht een halt toe te roepen. Maar is dat ook een goed idee? Een overzicht van de opties:
OPTIE 1: Opstijgend Vocht Zelf Behandelen
Je hebt er alle belang bij om optrekkend vocht zo snel mogelijk te bestrijden. Om tijd uit te sparen, overweeg je misschien wel om zelf aan de slag te gaan. Toch is dit niet aangeraden, en wel hierom:
- Verkeerde diagnose en methode: zonder de juiste vakkennis is het moeilijk om vast te stellen om welk vochtprobleem het precies gaat. De kans is groot dat je de verkeerde vochtbestrijdingsmethode kiest, waardoor het probleem alleen maar groter wordt.
- Verkeerde uitvoering: zelfs als je de juiste diagnose en methode gekozen hebt, bestaat er nog steeds een risico dat je de werken niet correct uitvoert. Dit kan leiden tot nog meer schade aan je woning.
OPTIE 2: Opstijgend Vocht Laten Behandelen
Het is altijd beter om een vochtspecialist in te schakelen. Deze kan een correcte diagnose stellen en de meest geschikte vochtbestrijdingsmethode voorstellen. Bovendien kan je erop vertrouwen dat de werken correct worden uitgevoerd.
In 4 stappen een einde maken aan opstijgend vocht
- Gratis expertise: Een vochtexpert komt langs om de nodige metingen uit te voeren en het vochtprobleem te analyseren.
- Voorstel op maat: Hij stelt vast welke vochtbehandeling nodig is om je vochtprobleem definitief op te lossen.
- Definitieve vochtbehandeling: Onze experten gaan op de afgesproken datum aan de slag om het vocht definitief aan te pakken.
- Controle na de werken: Na de werkzaamheden komen we nog eens langs om te controleren of alles goed verlopen is.
Veelgestelde Vragen
Komt de verzekering tussen bij opstijgend vocht en vochtschade?
In sommige gevallen zal uw verzekering tussenkomen om de kosten van vochtschade te dekken. Dit is echter meestal beperkt tot zogenaamde gevolgschade. De oorzaak van het vochtprobleem zelf wordt meestal niet gedekt.
Wat is de beste manier om opstijgend vocht te behandelen?
De beste manier om opstijgend vocht te behandelen hangt af van de specifieke situatie. In veel gevallen kan muurinjectie een effectieve en kostenefficiënte oplossing zijn. In andere gevallen, zoals bij zeer oude gebouwen of bij ernstige vochtproblemen, kan het onderkappen van de muur een betere oplossing zijn.
Hoe lang duurt het voordat een muur na behandeling is opgedroogd?
Het drogen van een muur na behandeling kan enkele maanden duren, afhankelijk van de dikte van de muur en de ernst van het vochtprobleem. Het is belangrijk om tijdens deze periode geen afwerking (zoals pleisterwerk of verf) op de muur aan te brengen, omdat dit het droogproces kan vertragen.
Is opstijgend vocht schadelijk voor de gezondheid?
Ja, opstijgend vocht kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Het kan leiden tot een verhoogde luchtvochtigheid in het gebouw, wat kan bijdragen aan de groei van schimmels en mijten. Deze kunnen allergieën en ademhalingsproblemen veroorzaken.
Kan ik opstijgend vocht zelf behandelen?
Hoewel het mogelijk is om sommige vochtproblemen zelf te behandelen, wordt het aanbevolen om een professional in te schakelen voor het behandelen van opstijgend vocht. Dit is een complex probleem dat vaak gespecialiseerde kennis en apparatuur vereist.
Conclusie
Opstijgend vocht is een ernstig probleem dat zowel schade aan uw woning kan veroorzaken als uw gezondheid kan beïnvloeden. Gelukkig zijn er effectieve methoden beschikbaar om dit probleem aan te pakken, zoals muurinjectie en het onderkappen van muren. Het is belangrijk om actiete ondernemen zodra u tekenen van opstijgend vocht opmerkt, om verdere schade en mogelijke gezondheidsproblemen te voorkomen.